Крокі гісторыі
Цяперашні аграгарадок вядомы як паселішча неўздалёк ад нашага цяперашняга абласнога цэнтра з XVI стагоддзя. Сваю назву хутчэй за ўсё атрымаў ад імя гаспадара, якому ён належыў. Бо тады былі распаўсюджаны такія прозвішчы, якія цяпер некаторыя лічаць немілагучнымі: Жук, Жаба, Цяліца і гэтак далей. Можа, сярод іх быў і Варона. Такі персанаж, дарэчы, ёсць у знакамітым творы Уладзіміра Караткевіча «Дзікае паляванне караля Стаха». Шырока вядома паселішча і баталіямі, якія праходзілі тут у часы напалеонаўскай вайны 1812 года. Пра падзеі мінулага сведчыць мемарыяльны знак, які захаваўся на месцы былога тракта. Ён быў узведзены ў 1912-м да стагоддзя старадаўніх падзей.
Прамільгнулі дзесяцігоддзі. З 16 ліпеня 1954 года Вароны — цэнтр сельсавета, якім дагэтуль і з'яўляюцца. Дарэчы, гэты населены пункт — своеасаблівыя ўяздныя вароты ў Віцебск: неўзабаве ўжо пачынаецца Білева…
Горкая памяць вайны
У час Вялікай Айчыннай вайны вёску спалілі фашысты. Таксама пры вызваленні абласной сталіцы ў Варонах і іх ваколіцах у баях супраць нямецка-фашысцкіх захопнікаў загінула шмат нашых байцоў. Пра гэта сведчыць помнік на брацкай магіле воінаў і партызан. На гэтым месцы пастаянна праводзяцца патрыятычныя акцыі з удзелам школьнікаў. Да нядаўняга часу ў навакольных лясных масівах знаходзілі боепрыпасы з тых часоў.
За апошні час на мемарыяле замянілі 11 пліт, дадалі прозвішчы больш за 300 чалавек, падфарбавалі розныя элементы кампазіцыі. Сапраўды, ніхто не павінен быць забыты! У гэтым годзе ад мемарыяла ў Варонах да Заполля прайшоў аўтапрабег, прысвечаны Дню Перамогі і 80-годдзю Суражскіх (Віцебскіх) варот. Картэж са сцягамі віталі жыхары навакольных вёсак.
Тут жывецца някепска
Аўтамабільная дарога Віцебск — Лёзна надае гэтаму месцу асаблівую прываблівасць для жадаючых перасяліцца ў вёску альбо пабудаваць летнюю хатку.
Выконваючы абавязкі старшыні мясцовага сельсавета, Алена Якімовіч добра ведае людзей і іх праблемы, бо працуе тут ужо 14 гадоў. Яна адзначае, што зараз па месцы жыхарства зарэгістравана амаль 800 чалавек (дарэчы, значна больш за паўсотні тут падпісчыкаў нашых «Віцьбічаў»). Аднак многа людзей круглагадова пражываюць на дачах. А ўжо ў летні перыяд, па словах Алены Валер'еўны, гэта лічба перавышае 1100 чалавек.
Актыўна прадаюцца з аўкцыёнаў зямельныя ўчасткі. Так пакрысе засяляецца новы квартал на 96 участкаў. Тут ужо жывуць некалькі шматдзетных сем'яў.
Дарэчы, працы ў работнікаў сельвыканкама хапае. Працягваецца барацьба з баршчэўнікам Сасноўскага, які ўжо не адно дзесяцігоддзе тэрарызуе гэтыя мясціны. Патрабуе ўвагі тое ж добраўпарадкаванне, паляпшэнне дарог і багата іншых руцінных мерапрыемстваў.
Улюбёны вадаём гараджан
Маляўнічае возера Палонскае — адзін з самых запатрабаваных гараджанамі ў летнюю спёку вадаём, ля якога, асабліва ў выхадныя дні, не прадыхнуцца. Яно мае адзін вялікі і некалькі маленькіх пляжаў.
Сёлета па рашэнні Віцебскага райвыканкама актывізаваліся працы па яго добраўпарадкаванні. У прыватнасці, усталяваны тры кабінкі для пераапранання, што вельмі палепшыла камфорт адпачываючых. Да іх паслуг восем спецыяльных парасонаў для абароны ад сонца і дажджу. Завезены пясок для паляпшэння сходу да возера ў тых месцах, дзе ён быў не зусім добры. Спонсарскую дапамогу аказала Варонаўскае лясніцтва, якое зрабіла і ўсталявала лаўкі.
Апантаныя спортам людзі некалькі гадоў таму абсталявалі побач з возерам пляцоўку для пляжнага валейбола. Тут перыядычна праводзяцца не толькі аматарскія гульні, але і сур'ёзныя турніры, нават рэспубліканскага ўзроўню. У планах арганізатараў — зрабіць міні-пляцоўку і для дзетак. Для гэтай жа ўзроставай катэгорыі на беразе зроблены пясочніцы.
За бяспекай адпачываючых пастаянна сочаць выратавальнікі.
У краіне ведаў
Адной з адметнасцяў Варон з'яўляецца сярэдняя школа, дзе працуюць шчырыя і адданыя прафесіі людзі. Іх гонарам з'яўляецца музей «Гісторыя Варонаўскага краю». Педагогі распрацоўваюць і праводзяць экскурсіі. На базе школьнага музея рэгулярна праводзяцца ўсемагчымыя мерапрыемствы, як, напрыклад, лекцыі, конкурсы малюнкаў. Музейныя экспанаты выкарыстоўваюцца ў навучальна-выхаваўчым працэсе. Кіраўніцтва школы канстатуе, што ў апошні час значна ўзрасла цікавасць да краязнаўства.
Жыхары прыгарада
У Варонах назіраецца сапраўдны «сімбіёз» жыхароў розных узростаў і прафесій.
Так, на раённых спаборніцтвах у Барвіне «Сям'я за бяспеку разам» увагу многіх прысутных і аўтара гэтых радкоў прыцягнула ячэйка грамадства з Варон — Мураўскіх. І хоць занялі яны трэцяе месца, аднак запомніліся арыгінальнасцю і воляй да перамогі. І тата Пётр, і мама Таццяна — карэнныя жыхары Варон. Вучыліся ў адной школе, аднак больш старэйшы хлопец не звяртаў увагі на малечу. А больш цесна пазнаёміліся на дыскатэцы акурат у дзень 20-годдзя дзяўчыны.
Разам яны жывуць ужо больш за 18 гадоў, гадуюць цудоўных дзетак — 12-гадовую Ірыну і 7-гадовага Дзмітрыя. Галава сям'і працуе вадзіцелем, а другая палова — у вядомым многім гараджанам кафэ «Кацюша» на варонаўскай дарожнай развязцы. Дарэчы, дачцэ перадаліся матчыны гены ў кухарстве: любіць частаваць сям'ю рознымі слодычамі.
На дарозе да возера сустрэлася Ала Антаненка. Яна тут жыве ўжо 50 гадоў. Адпрацавала ў сельскай гаспадарцы. Часам дае незлаблівыя парады работнікам сельсавета. І тыя заўсёды ўважліва іх разглядаюць. Ала Мікалаеўна з гонарам адзначыла, што якраз у Дзень Незалежнасці Рэспублікі Беларусь, 3 ліпеня, справіла сваё 75-годдзе.
Кабета задаволена, што нядаўна павялічылі пенсію. Жартуе, што цяпер дадаткова можна набыць тры кілаграмы добрага сала, «каб душа плясала».
Цікавым аказалася знаёмства з Галінай і Светаславам Барысевічамі. Яны абодва карэнныя жыхары Варон. Вучыліся ў адным класе мясцовай школы, ды так нарэшце і зразумелі, што не могуць адно без аднаго жыць. Згулялі летась ужо залатое вяселле. Маюць дзвюх дарослых дачок. Адна працуе ў Варонаўскай СШ, другая — у абласным цэнтры медыкам. Ужо ёсць і ўнукі.
Усё ў комплексе
У аграгарадку, па словах яго жыхароў, добра наладжаны гандаль. Ёсць стацыянарныя кропкі, і акрамя таго, штопятніцы прыязджае «ганнаўская» аўталаўка. Варонаўскі дзіцячы сад таксама мае сваіх «кліентаў». Медычную дапамогу ўсім вяскоўцам аказвае Варонаўскі ФАП гарадской паліклінікі № 1. Варонаўскі сельскі дом культуры дапамагае мясцовым жыхарам адпачыць з карысцю. А калі чаго не стае, грамадскі транспарт дапаможа дабрацца да Віцебска, дзе можна набыць патрэбны тавар ці заказаць пэўную паслугу.
А варон тут няма
Некаторыя месцічы ўпэўнены, што аграгарадок названы так таму, што ў свой час тут было багата варон. Але сёлета я не сустрэў аніводнай. З роднасных ім птушак убачыў толькі галак, сарок і нават крумкачоў, якія звычайна не надта любяць трапляць на вочы людзям. У аграгарадку жартуюць, што вароны, як і многія вясковыя жыхары, проста перабраліся ў горад — да больш лёгкага жыцця.
© Авторское право «Витьбичи». Гиперссылка на источник обязательна.